غده کوچکی در دهانه رحم و واژن وجود دارد که مایعی از آن ترشح میشود. این ترشحات باعث تمیز نگه داشتن واژن است و از ایجاد عفونت در واژن جلوگیری میکند. بو، رنگ و قوام ترشحات واژن در موقعیتهای مختلف با حالت طبیعی تفاوت دارد. گاهی اوقات این ترشحات نرمال هستند. اما اگر با خارش، سوزش و درد همراه باشند، احتمال اینکه فرد به عفونت یا مشکلات دیگر مبتلا شده باشد، وجود دارد.
انواع ترشحات واژن
براساس نوع عفونت، ترشحات واژن به دو دسته تقسیم میشوند.
- عفونتهای باکتریایی واژن
این عفونت به دلیل عدم تعادل فلور واژن و رشد بیش از حد باکتریهای بیهوازی در واژن ایجاد میشود. ترشحات فرد مبتلا به عفونت باکتریایی سفید مایل به خاکستری است و بوی نامطبوعی دارد.
- عفونتهای قارچی واژن
واژن حاوی ترکیبی متعادل از قارچ، مانند کاندیدا و باکتری است. برخی از باکتریها هم برای جلوگیری از رشد زیاد قارچ وجود دارند. زمانی که این تعادل از بین برود، رشد بیش از اندازه کاندیدا باعث ایجاد عفونت واژن میشود. ترشحات واژن در این افراد سفید و غلیظ هستند که حالت پنیری هم دارند.
بیشتر بخوانید=> خروج باد از واژن
ترشحات طبیعی و غیرطبیعی واژن
برای عملکرد طبیعی بدن، داشتن ترشحات طبیعی خیلی مهم است. هنگامی که فضای داخلی واژن خشک است، در زمان نزدیکی یا در حالت عادی، منقبض و جمع میشود و باعث ناراحتی فرد میشود. البته این ترشحات در زمان قاعدگی، بارداری، هنگام فعالیت تخمدان و رحم باهم تفاوت دارند. اگر ترشحات واژن همراه با علامت دیگری مانند بوی بد، سوزش و خارش همراه باشد، دیگر طبیعی نیست.
رنگ ترشحات واژن
ترشحات واژن براساس رنگ و غلظت دستهبندی میشوند. البته بعضی از ترشحات واژن طبیعی است و نیاز به پیگیری ندارد. اما بعضی دیگر نشانه یک بیماری زمینهای هستند.
- ترشحات سفید رنگ
ابتدا یا انتهای عادت ماهیانه، ترشح سفید رنگ در واژن وجود دارد که طبیعی است. اگر این ترشحات سفید، با سوزش و خارش همراه باشد یا حالت پنیری داشته باشد، نشانه یک عفونت قارچی است و نیاز به درمان دارد.
- ترشحات صاف و آبکی
نگرانی برای این ترشحات وجود ندارد. این ترشحات طبیعی هستند و معمولا بعد از فعالیتها و ورزشهای سنگین بوجود میآیند.
- ترشحات شفاف و کشدار
در زمان تخمکگذاری ترشحات شفاف اما کشیده در واژن تولید میشود که نرمال هستند.
- ترشحات قهوهای یا خونی
در پایان دوره قاعدگی، ترشحات قهوهای بجای قرمز در واژن دیده میشود که این نوع ترشح هم طبیعی است. اگر این ترشحات در میانه سیکل قاعدگی رخ دهد، لکهبینی نامیده میشود. همچنین این ترشحات میتوانند نشانه بارداری باشند، در صورتی که رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید و لکهبینی هم در زمان عادی قاعدگی شما رخ داده باشد.
در بعضی موارد، ترشحات قهوهای یا خونی میتوانند نشانه سرطان آندومتر یا دهانه رحم و مشکلات فیبروم باشند. بنابراین انجام تست پاپ اسمیر و معاینه سالانه لگن توسط متخصص زنان و زایمان از اهمیت بالایی برخوردار است.
- ترشحات زرد یا سبز
این ترشحات در بیشتر مواقع همراه با بوی بد هستند. معمولا عفونت تریکوموناز باعث ترشحات زرد رنگ میشود و با نزدیکی جنسی قابل انتقال است. بعضی دیگر از ترشحات به علت عفونتهای کلامیدیایی یا عفونتهای ناشی از گنوره میباشند. از آنجا که ترشحات زرد و سبز طبیعی نیستند، حتما به پزشک مراجعه کنید. پس از بررسیهای لازم احتمالا آنتی بیوتیک تجویز میشود.
- ترشحات خاکستری
تخلیه منی در واژن بصورت مکرر، حالت اسیدیته واژن را بهم میزند و باعث ایجاد ترشحات خاکستری و عفونت میشود. به طور کلی این ترشح در زمینه عفونتهای باکتریایی که در محیط قلیایی رشد میکنند به وجود میآید. برای درمان آن هم ژل مترونیدازول یا کلیندا مایسین یا آنتی بیوتیک های دیگر تجویز میشود.
علت ترشحات واژن
عفونتها یا عدم تعادل هورمونی مسئول تغیرات غیرمعمول در واژن میباشند.
- عفونت لگن پس از جراحی
- بیماری التهابی لگن (PID)
- عفونت انگلی تریکومونیازیس
- آتروفی واژن (خشکی واژن)
- عفونتهای کلامیدیایی یا سوزاک (STD)
- استفاده از آنتی بیوتیک یا استروئید
- سرطان دهانه رحم
- دیابت
- التهاب واژن
ترشحات واژن در بارداری
تغییر در لکوره یا ترشحات طبیعی واژن یک یا دو هفته پس از بارداری بوجود میآید و در تمام دوران بارداری ادامه دارد. زیرا در این دوران استروژن و گردش خون در محدوده واژن افزایش پیدا میکند. ترشحات اواخر بارداری با اوایل آن تفاوت دارد.
ترشحات واژن در اوایل بارداری، کانال زایمان و دهانۀ رحم را پر میکند تا از رحم محافظت کند. نزدیک زمان زایمان وقتی دهانه رحم شروع به نازک و باز شدن میکند، این ترشحات که پیش از این دهانه رحم را مسدود کرده بودند شروع به خارج شدن میکند. در هفتههای آخر بارداری، ترشحات همراه با رگههایی از مخاط غلیظ همراه با رگههای خون است.
در صورتی که قبل از هفته سی و هفتم بارداری، متوجه افزایش ناگهانی ترشحات واژن یا تغییراتی در رنگ (صورتی یا قهوهای شدن) یا مخاطی بودن آن شدید، این تغییرات ممکن است نشانهای از زایمان زودرس باشند.
ترشحات خونی در بارداری
هرگونه ترشح واژن از صورتی کمرنگ و قهوهای تا قرمز در سه ماهه اول و سه ماهه آخر یک علامت خطرناک است. علت آن میتواند موارد زیر باشد:
اختلالات هورمونی
فرسایش دهانه رحم
کیست
بارداری خارج از رحم
جدا شدن جفت
بیماری التهابی و عفونی
کنترل ترشحات واژن در بارداری
از پدهای پارچهای یا شورتهای نخی که ترشحات را جذب میکنند، استفاده کنید. ناحیه تناسلی خود را از جلو به عقب تمیز کنید تا از ابتلا به برخی عفونتها در امان باشید. از دوش واژینال استفاده نکنید چون با تغییر دادن PH واژن، ایجاد عفونت در دوران بارداری را زیاد میکند. همچنین از پوشیدن شلوار تنگ، شورت پلاستیکی، صابونهای معطر و یا دئودورانت برای ناحیه تناسلی خودداری کنید.
ترشحات هنگام سکس
داشتن واژن مرطوب برای سکس کردن از اهمیت زیادی برخوردار است. در زمان رابطه جنسی، ترشحات واژن نقش روانکننده دارد و از خشکی واژن جلوگیری میکند. این ترشحات لزج و کمی اسیدی هستند. همچنین ترشحات واژن نشاندهنده تحریک جنسی زنان است. ترشحات رقیق و بیرنگ هستند و بعد از تحریک هم بیشتر میشوند.